Matematik bazen ciddi bir bilim dalı olmaktan çıkıp eğlenceli bir zeka oyununa dönüşür. İşte emirp sayılar da bu oyunun tam ortasında yer alan, ters köşe bir matematiksel sürprizdir.
Asal sayıları hepimiz biliriz: Sadece 1’e ve kendisine bölünebilen özel sayılar… Ama ya bu asal sayılardan bazıları, tersine çevrildiklerinde de asal çıkıyorsa?
İşte onlara emirp deniyor!
Emirp Nedir?
Basit bir tanım yapalım:
Bir sayıyı alın.
Hem kendisi asal olacak…
Hem de rakamlarını ters çevirip elde ettiğiniz sayı da asal olacak.
O zaman “Tebrikler, bu bir emirp!” diyebilirsiniz.
Örneklerle Açalım:
- 13 → asal
Tersi: 31 → o da asal → ✅ Emirp - 17 → asal
Tersi: 71 → yine asal → ✅ Emirp - 23 → asal
Tersi: 32 → asal değil ❌ → Emirp değil
Bu tür sayılar, matematiğin “hem öyleyim, hem böyleyim” diyen gizli yıldızları gibidir.
Emirp Kelimesi Nereden Geliyor?
Emirp kelimesi aslında küçük bir kelime oyunudur.
“Prime” (İngilizce’de asal sayı) kelimesinin ters yazılmış hâlidir.
Aynı sayılar gibi, kelimenin de tersi anlam kazanıyor!
Matematikte böyle zarif ve esprili detaylara denk gelmek gerçekten keyifli.
Peki Ya Palindromlar?
Bu noktada bir karışıklığı önlemek adına palindrom kavramını da tanıyalım.
Palindrom: Tersinden okunduğunda da aynı kalan kelime ya da sayılardır.
Örnek:
- 121, 131, 757 → Sayı olarak palindrom
- eyy, ana, kabak, kelek → Kelime olarak palindrom
Şimdi dikkat!
131 asal bir sayıdır, tersi de 131. Ama bu bir emirp değildir.
Çünkü emirp olabilmesi için, tersi farklı bir asal sayı olmalı.
Her emirp asaldır, ama her asal emirp değildir.
Hele hele palindromsa, hiç değildir!
Emirp Sayılar Neden Önemli?
Emirp sayılar, matematiğe sadece kural gözüyle değil, biraz da merakla, keşifle ve eğlenceyle bakanlar için çok kıymetlidir. Sayılar arasında saklanmış bu ters bağlantılar, özellikle kriptografi (şifreleme), programlama ve sayı teorisi gibi alanlarda dikkat çeker.
Ayrıca, çocuklara ya da yeni başlayanlara asal sayıları sevdirmenin de eğlenceli bir yoludur.
Sonuç: Matematiğin Ters Köşe Şakası
Emirp sayılar, asal sayıların “tersine çevrilmiş” hali gibidir.
Onları özel kılan, hem kendilerinin asal olması, hem de terslerinin asal kalması.
Bu da onları sıradan asal sayılardan ayırır.
13 ve 31, 17 ve 71, 37 ve 73… Bunlar sadece sayı değil, adeta “matematiksel dostlar”.
Eğer bir gün sayılarla oynarken kendinize şu soruyu sorarsanız:
“Acaba bu sayının arkası da sağlam mı?”

İşte o zaman emirp dünyasına hoş geldiniz.
Bir yanıt yazın